چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری

بررسی اسناد بالادستی نشان‌دهندة نبود سیاست‌های روشن دربارۀ مسائل گروه‌های قومی در نظام آموزش عالی کشور است. بی‌توجهی به هویت‌های مختلف و تنوع قومیتی در محیط‌های دانشگاهی، همچنین عدم شناسایی و معرفی‌ فرهنگ‌های اقوام مختلف، تبعات و چالش‌هایی را در آموزش عالی به‌دنبال دارد؛ از این‌رو در این نوشتار، چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری قومی، در مطالعه‌ای کیفی با روش دلفی کشف شد. بدین‌منظور مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با پانزده عضو هیئت‌علمی و کارشناسان فرهنگی دانشگاه‌ها صورت گرفت. این افراد از اقوام مختلف، رشته‌ها و رتبه‌های متفاوت دانشگاهی و دارای آثار علمی-پژوهشی در بحث قومیت هستند. در این پژوهش، تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی به روش «تحلیل تماتیک» نشان می‌دهد چالش‌های آموزش عالی در بحث قومیت در سه حوزۀ سیاسی، آموزشی و فرهنگی مطرح است. مهم‌ترین چالش‌های حوزۀ سیاسی عبارت‌اند از: پارادوکسیکال نشان‌دادن تقویت هویت قومی در برابر هویت ملی، احتمال قومیت‌گرایی در دانشگاه‌ها، سلیقه‌مداری رؤسا و مدیران در موضوع قومیت‌ها، سیاسی‌شدن موضوع قومیت‌ها در دانشگاه‌ها و مواجهۀ غیرعلمی با موضوع قومیت در دانشگاه. در حوزۀ قومیت و آموزش، دانشگاه‌ها با چالش‌هایی نظیر رویارویی غیرعلمی با موضوع قومیت در دانشگاه، عدالت آموزشی، آموزش زبان مادری، ایجاد رشتۀ ادبیات قومی و بومی‌گزینی دانشجویان و استادان مواجه هستند. چالش‌های حوزۀ قومیت و فرهنگ در آموزش عالی عبارت‌اند از: ضعف مدیریت فعالیت‌های فرهنگی قومیت‌ها، مسائل نشریات دانشجویی، جشنواره‌های هنری و فرهنگی، انجمن‌های ادبی و به‌کارگیری نمادهای قومی.